IV posiedzenie Komitetu Rewitalizacji 2019 (06.05.2019)

Poniżej sprawozdanie z wyjazdu:

„Opracowanie modelu prowadzenia rewitalizacji obszarów miejskich na wybranym obszarze w Mieście Łodzi – etap 2”

Projekt współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014 – 2020

Łódzki Komitet Rewitalizacji zorganizował wspólnie z Biurem ds. Rewitalizacji UMŁ pierwsze w Polsce Forum Komitetów Rewitalizacji w dniach 12-13 kwietnia. Spotkanie odbyło się w Muzeum Włókiennictwa w Łodzi i umożliwiało wymianę doświadczeń między reprezentantami Komitetów z Łodzi, Warszawy, Włocławka, Torunia, Wałbrzycha, Kalisza, Poznania, Leszna i Starachowic.

Uczestnicy spotkania zostali powitani przez przedstawicieli Urzędu Miasta Łodzi oraz Aleksandrę Kułaczkowską z Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju. Na początku spotkania Katarzyna Spadło z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów przedstawiła wstępne wyniki badań dotyczące funkcjonowania Komitetów Rewitalizacji w wybranych miastach w Polsce.

Dyskusja na temat funkcjonowania Komitetów Rewitalizacji została podzielona na 2 główne zakresy tematyczne:

ROLA KOMITETÓW REWITALIZACJI

Warsztaty rozpoczęły się od krótkiego wstępu na temat dostępnych metod włączania podmiotów ekonomii społecznej w proces rewitalizacji. Kolejna część polegała na pracy w grupach, dotyczyła roli Komitetów Rewitalizacji, w tym rzeczywistego włączenia członków KR w proces realizacji GPR, zakres zadań i kompetencji KR w różnych polskich miastach, napotykane problemy, podejmowane tematy i działania oraz działanie strony społecznej w KR. Dyskusja była prowadzona przez Jolantę Woźnicką, Wiceprzewodniczącą Łódzkiego Komitetu Rewitalizacji. Poniższa tabela zawiera poruszane podczas grupowej dyskusji tematy.

WŁĄCZANIE W PROCES REWITALIZACJI

- Członkowie KR
- Intereseriusze

• Dziś i przyszłość
• Rozmowa o wizji;
• Różne grupy;
• Przed , na etapie PFU;
• Na etapie MPZP – zmiany – uchwalanie;
• Na każdym etapie;
• Jedna konkretna ulica;
• Diagnoza potrzeb różnych grup;
• Frekwencja i metody konsultacji;
• Konsultacje społeczne;
• Mediowanie;
• Wspólne planowanie projektu;
• Wielosektorowość
• Róbmy konkursy architektoniczne;
• Edukacja szkoły;
• Monitorowanie korzystania z przestrzeni;
• Pokazujmy konkretne projekty
• Włączmy ekspertów;
• Media społecznościowe i przykłady;

- Wspólnoty Mieszkaniowe
- Mieszkańcy
- OR
- Miasta

Najważniejszym wnioskiem z powyższej części warsztatowej było to, że nie wystarczy sama wizja- by osiągnąć sukces, należy monitorować ją na każdym etapie, śledzić poziom zachodzących zmian, być w stałym kontakcie z interesariuszami (na etapie wizji, Programu Funkcjonalno Użytkowego oraz działań na konkretnej ulicy). W drugiej części warsztatowej omawiane były zadania komitetu, które prezentuje poniższa tabela.

Wniosek- komitety składają się z przedstawicieli różnych środowisk co pozwala patrzeć na miasto holistycznie, z różnych perspektyw. Istotnym aspektem, nieustannie poruszanym przez uczestników była potrzeba wyrównywania poziomów wiedzy poprzez edukację i np. pracę z GPRem.

FORMALNE I ORGANIZACYJNE RAMY FUNKCJONOWANIA KOMITETÓW REWITALIZACJI

Drugi zakres dotyczył formalnych i organizacyjnych ram funkcjonowania Komitetów Rewitalizacji, w tym regulaminów, zasad działania, zasad wyboru członków, formuły i częstotliwości spotkań. Dyskusja była prowadzona przez Olgę Zuchorę, Wiceprzewodniczącą Łódzkiego Komitetu Rewitalizacji i doprowadziła do stworzenia przez uczestników subiektywnej listy rekomendacji dot. funkcjonowania Komitetów w Polsce.

W trakcie dyskusji uczestniczy uznali następujące tematy za istotne do dalszego omówienia:

ZADANIA DLA KOMITETU REWITALIZACJI

Jak realnie włączyć się w procesy rewitalizacyjne

• „przepychać komunikację”;
• uwspólnić wizję rewitalizacji i wizję Miasta;

→ pracować nad dokumentem (GPR); → grupa robocza → obok komitetu rewitalizacji, społecznicy, eksperci; → spotkania z osobami zaangażowanymi w proces rozwoju Miasta; → spotkania z grupami roboczymi;

• Do kogo chcemy dotrzeć? Z kim pracować?
• Dobra wymiana informacji;
• Potrzebujemy edukacji, szkoleń i jasnych oczekiwań (centrumwiedzy.org).
• Czy należy organizować merytoryczne szkolenia dla członków Komitetu, w tym wykłady ekspercie?
• W jakim zakresie należy zapewnić bezstronności członków Komitetu w głosowaniach i pracy Komitetu w związku z mnogością ról jakie członkowie pełnią w życiu?
• Jaka powinna być optymalna częstotliwość spotkań Komitetu by podtrzymywać zainteresowanie?
• Jak pracują komitety rewitalizacji, które funkcjonują dłużej?
• W jaki sposób można zainteresować radnych działalnością Komitetu?
• Czy Miasta powinny mieć osobne budżety na obsługę Komitetu?
• W jaki sposób Komitet może się włączyć w edukowanie na temat znaczenia słowa „rewitalizacja”?
• Jak rozwiązać problem tego, że ludzie nie wiedzą na co się piszą aplikując do Komitetu?
• Jak radzić sobie z członkami Komitetu, którzy dezorganizują jego pracę?
• Jak podejść do tematu upolitycznienia Komitetu?
• Jak funkcjonują i powinny funkcjonować listy rezerwowe do Komitetu?
• Jak wygląda aktywność członków i wygasanie ich członkostwa w związku z nieobecnościami (podstawy formalne)?
• Jak zmiana pracy powinna wpływać na członkowstwo w Komitecie gdy zachowuje się obowiązki będące podstawą powołania, a zmienia wyłącznie pracodawcę?
• Na ile podejmowanie decyzji drogą elektroniczną usprawnia pracę Komitetu?
• Czy rolę Przewodniczącego Komitetu jest w stanie pełnić ktoś spoza urzędu, kto nie ma bieżącego dostępu do wiedzy na temat bieżących istotnych tematów, które powinny zostać poddawane pod dyskusję?

Wypracowane rekomendacje:

1. Konieczna jest budowa tożsamości Komitetu Rewitalizacji oraz więzi pomiędzy jego członkami, co można zapewnić np. poprzez częste spotkania.
2. Konieczne jest utworzenie forum wymiany wiedzy i informacji pomiędzy poszczególnymi Komitetami Rewitalizacji dot. wypracowanych zasad i mechanizmów działania.
3. Rekomenduje się zapewnienie możliwości powoływania w obrębie Komitetu komisji problemowych, których okres funkcjonowania byłby zbieżny z czasem potrzebnym na wsparcie danego zagadnienia. Takie elastyczne podejście umożliwia dostosowanie organizacji prac Komitetu do zmieniających się zewnętrznych uwarunkowań.
4. Należy ograniczać tendencje związane z negatywnym postrzeganiem Komitetu Rewitalizacji przez opinię publiczną, co związane jest z brakiem prowadzenia przez Komitet komunikacji społecznej i wymiany informacji z lokalną społecznością w zakresie podejmowanych działań .
5. Komitet Rewitalizacji powinien dostarczać pomysły na rozwój obszaru rewitalizacji, stąd należy dążyć żeby w jego składzie znaleźli się wizjonerzy. Z tego względu należy również zabezpieczyć dostęp członków Komitetu do wiedzy eksperckiej.
6. Rekomenduje się, aby w budżetach jednostek obsługujących pod kątem organizacyjnym Komitet Rewitalizacji wydzielić osobne środki finansowe zabezpieczające wykonalność jego zadań w każdym roku działania.
7. Rekomenduje się, aby 1. kadencja nowego Komitetu nie trwała dłużej niż 2 lata, przy czym maksymalna długość kolejnych kadencji Komitetu nie powinna przekraczać 4 lat. Rekomenduje się systematyczne zwiększanie czasu kadencji Komitetu o 1 rok.
8. Rekomenduje się wprowadzanie elastycznych rozwiązań do regulaminu działania Komitetu, co ograniczy konieczność jego częstych zmian.

POZOSTAŁA CZĘŚĆ SPOTKANIA

Na sam koniec spotkania odbyła się dyskusja z członkami Urbact Local Group działającej w Łodzi w ramach projektu URBACT Urban Regeneration Mix. W rozmowie dot. włączania mieszkańców w działania rewitalizacyjne uczestniczyli:

• pani Kasia - mieszkanka, która się przeprowadzała w związku z remontem kamienicy,
• Agnieszka Reiske – przedstawicielka organizacji pozarządowej działającej na Starym Polesiu,
• oraz pracownicy Biura ds. Rewitalizacji – Justyna Gawrońska oraz Ewa Grabarczyk. Dyskusja była moderowana przez Monikę Dolik.

Następnie członkowie Komitetu przeszli do dyskusji na temat roli Komitetu w procesie rewitalizacji. Zaproponowano również kilka modyfikacji w dotychczasowej pracy grupy:

PROPOYZCJE ZMIAN:

1. Podział komitetu na podgrupy i praca nad konkretnymi projektami - do pomysłu do relacji
2. zaproponowano prace nad trzema zagadnieniami:

• START-UP Starówka
  Inicjator Ann Goovaerts–Napiecek; Start-up starówka jest formą zachęty do rozpoczęcia działalności gospodarczej na terenie starego miasta. Program ma charakter konkursu, w którym wyłaniane są najlepsze projekty biznesowe. Miasto, jako organizator konkursu, pełni rolę mediatora pomiędzy właścicielami nieruchomości i osobami zgłaszającymi się do konkursu.
  Nagrodą może być np. dofinansowanie wynajmu w trakcie pierwszego roku działania firmy, wsparcie w aranżacji wnętrza lub wsparcie organizacyjne (zależy jakimi funduszami będziemy mogli dysponować).
  W ten sposób nie tylko możemy zmniejszyć liczbę pustostanów lokali użytkowych na obszarze starego miasta ale również zmienić podejście prywatnych właścicieli do komercjalizacji posiadanych przez nich pomieszczeń.
  Dodatkową korzyścią programu jest możliwość wdrażania strategii zrównoważonego rozwoju starego miasta - poprzez dobór ulic objętych konkursem lub dobór branż.
  Trzeba się zastanowić jak najlepiej wdrożyć taki program w Lesznie.  Jak dobrać kryteria oceny zgłaszanych pomysłów? Czy dofinansowanie jest najlepszą formą wsparcia i czy jest ono prawnie możliwe? Jakie są potencjalne zagrożenie? itd.
• współpraca z ZS Elektroniczno-Technicznych nad szyldami (pomysłodawca: Zofia Skrzypczak – Czekajło) oraz ze szkołą ŻAK nad wystawami (pomysłodawca: Magda Gałach)
  Współpraca przedsiębiorców z uczniami/ studentami ze szkół nad wypracowaniem nowych szyldów oraz dostosowaniem witryn do obecnie panujących trendów

3. Pozostanie przy obecnej formule spotkań, tj. cyklicznych spotkań raz w miesiącu.
4. Wypracowanie wspólnej wizji i misji Komitetu Rewitalizacji, a dopiero później ewentualne podzielenie Komitetu na podgrupy
5. Podział na podgrupy i spotykanie wszystkich członków w razie potrzeby, ale nie rzadziej niż raz na trzy miesiące.

USTALONO ROLE KOMITETU REWITALIZACJI:

• kontroler rewitalizacji
• osoby do kontaktu dla mieszkańców
• społeczny nadzór nad realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji – minimum raz na pół roku

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

1. Główny wniosek I Forum Komitetów Rewitalizacji dotyczy konieczności realizacji cyklicznych spotkań Komitetów Rewitalizacji w Polsce w celu zapewnienia możliwości wymiany doświadczeń. Na spotkaniu zadeklarowano organizację kolejnego Forum Komitetów Rewitalizacji we Włocławku jesienią tego roku.
2. Łódzki Komitet Rewitalizacji uruchomi ogólnopolską grupę dyskusyjną „Forum Komitetów Rewitalizacji” na portalu facebook: https://www.facebook.com/groups/418576692275237.
3. Istnieje konieczność stworzenia przez Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju ogólnodostępnej bazy funkcjonujących Komitetów wraz z danymi kontaktowymi w celu ułatwienia nawiązywania współpracy między miastami. Baza taka może stanowić element postulowanego Centrum Wiedzy o Komitetach Rewitalizacji.
4. Istotne jest prowadzenie w sposób cykliczny ogólnopolskiego badania wszystkich funkcjonujących Komitetów Rewitalizacji w celu obserwacji zmian jakie zachodzą w rozwoju Komitetów w zależności od m.in. jego składu, długości funkcjonowania i wielkości Miasta.

TEMATY NA KOLEJNE SPOTKANIA FORUM KOMITETÓW REWITALIZACJI

• MECHANIZM - środki na remonty dla kamienic innych niż gminne - wzbudzania przedsiębiorczości - kreacji nowej wspólnoty
• Wyjście komitetu do ludzi na osiedlach i włączanie ich w działania
• Ewolucja transportu
• Technologie SMARTCITY

ZALECENIA OGÓLNE DO WPROWADZENIA:

1. promowanie Komitetu w mediach społecznościowych
2. stworzenie roll-up’u Komitetu
3. stworzenie maila komitet@leszno.pl i promowanie go w mediach
4. stworzenie zamkniętej grupy na Facebook’u
5. oznaczenie wszystkich zrealizowanych projektów rewitalizacyjnych wspólnym symbolem - tabliczką?